Atila en el Waltharius

entre la leyenda y la literatura

Autores

  • Gabriela Monti

Palavras-chave:

Waltharius, Atila, Ironía

Resumo

En Waltharius, poema anónimo del siglo IX, la construcción del personaje de Atila da cuenta de una estrategia singular de apropiación del material proveniente de la leyenda y la literatura. El pasaje en el que se describe su desequilibrio físico y emocional luego de la huida de Valtario (W. 380-399) revela una intencionalidad irónica. En este segmento, cargado de alusiones y préstamos que remiten a la Eneida, se genera un matiz de incongruencia en relación con el paradigma heroico. El objetivo de este trabajo consistirá en analizar críticamente la yuxtaposición de actitudes y acciones del personaje, contrarias a su representación
legendaria, que refieren a la coexistencia de diferentes niveles de sentido y presuponen la existencia de un lector capaz de reconstruir esa pluralidad semántica.

Referências

A. MARCELINO, Res Gestarum Libri. Iones Baptista Pighi edidit (1948). Suisse.

Canción de Hildebrando, In: BRUGGER, I. M. De (Org.). Literatura en Alto Alemán antiguo. Buenos Aires, 1951, 15- 19.

CICERON, De oratore, libro II, LXVII

CLAUDIANO. Claudien. CHARLET, J-.L. (Ed.). Claudien. Oeuvres. Paris, 2000, 2 vol.

IORDANES. ,Get. XXIV 121-122.

ISIDORO DE SEVILLA. Isidoro Hispalensis Episcopi. Etymologiarum sive Originum, W. M. Linsay ed. (1966). Oxford.

ISIDORO DE SEVILLA, Hist. Goth. 29. PRISCO, fr. 8.. M. F. QUINTILIANO M. F., Inst., VIII, VI, 54- 56.

SIDONIO APOLLINAIRE, Carmina. Oeuvres de Sidoine Apollinaire. E. Baret ed.. Paris, 1879.

VIRGILIO, Aeneis. La Eneida. Trad., estudio preliminar, bibliografía y notas de D. S. Álvarez. Barcelona, 1988.

WALTHARIUS. Edición revisada, introducción, comentario y traducción castellana realizada por R. Florio. Madrid y Bellaterra, 2002.

BERTINI, Ferruccio. Attila nella storiografia tardo antica e altomedievale. In: VV. Popoli delle Steppe: Unni, Avari, Ungari. Settimane di studio del CISAM , XXXV, aprile, 1987 . Spoleto, 1988.

BERTINI, Ferruccio. Attila nei cronisti e negli storici del Medioevo Latino. In: BLASON SCAREL, Silvia (Ed.). Attila: Flagellum Dei? Convegno internazionale di studi storici sulla figura di Attila e sulla discesa degli Unni in Italia nel 452 d.C. Roma, 1994.

BERTINI, Ferrucio. La leggenda di Attila: fonti ungheresi e italiche a confronto. In: GRACIOTTI, Sante & Di FRANCESCO, Amedeo (Org.). L’Eredità Classica in Italia e Ungheria fra tardo Medioevo e primo Rinascimento. Atti dell’XI Convegno

italo-ungherese. Roma, 1998.

BOOTH, W. C. Retórica de la Ironía. Madrid: Taurus, 1989.

BRAVO, G. (Coord.). La Caída del Imperio Romano y la Génesis de Europa. Madrid: Ed. Complutense, 2001.

BURNS, Thomas Samuel. Rome and the Barbarians, 100 B.C. – A.D. 400. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2003.

CAVALLO, G., LEONARDI, C., MENESTRO, E. (Dir.). Lo Spazio letterario del Medioevo I. Roma: Salerno, 1992.

CUENCA, Luis Alberto de. El Héroe y sus Máscaras. Madrid: Mondadori, 1991.

D’ANGELO, Edoardo. Waltharius. Epica e saga tra Virgilio e i Nibelunghi. Milano-Trento: Luni, 1998.

DRONKE, P. Functions of classical borrowing in medieval latin verse. In: BOLGAR, R. R. (Ed.). Classical Influences on European Culture A.D, 500-1500. Cambridge: Cambridge University Press, 1971.

GODMAN, Peter. Poetry of the Caroligian Renaissance. London: Duckworth, 1985.

GREEN, Denis Howard. Irony in the Medieval Romance. Cambridge: Cambridge University Press, 1979.

GWATKIN, H. M.; WHITNEY, J. P (Ed.). The Cambridge Medieval History. Cambridge: Cambridge University Press, vol. I, 1967.

HEATHER, Peter. La Caída del Imperio Romano: Barcelona: Crítica, 2006.

HENNESSEY OLSEN, Alexandra. Formulaic Tradition and the latin Waltharius. In: DAMICO, Helen, LEYERLE, John. (Ed.). Heroic Poetry in the Anglo-Saxon Period (Studi in onore J. B. Bessinger, jr.). Kalamazoo: Medieval Institute Publications, 1993.

HOWARTH, P. Atila. Barcelona: Ariel, 2001.

HUTCHEON, Linda. Ironie, satira, parodie. Une approche pragmatique de l´ironie, Poétique. Revue de Théorie et d’Analyse Littéraries, Nº 46, Paris, 1981.

INNES, M. ‘He never even allowed his white teeth to be bared in laughter’: the politics of humour in the Caroligian renaissance. In: HALSALL, Guy (Ed.).

Humour, History and Politics in Late Antiquity and the Early Middle Ages. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.

KRATZ, Dennis. Mocking Epic. Waltharius, Alexandreis and the problem of christian heroism. Madrid: Turanzas, 1980.

LEGUAY, Jena-Pierre. L’Europe des États barbares. Ve- VIIIe siècles. Paris: Belin, 2002.

MITRE, Emilio. Historia de la Edad Media en Occidente. Madrid: Cátedra, 1999.

McKITTERICK, Rosamond (Ed.). Carolingian Culture: emulation and innovation. Cambridge: Cambdirge Universty Press, 1997.

McKITTERICK, Rosamond (Ed.) La Alta Edad Media. Barcelona: Crítica, 2002.

MORA- LEBRUN, Francine. L’Enéide Médiévale et la Chanson de Geste. Paris: Champion 1994.

RICHTER, Michael. The Formation of the Medieval West. Studies in the oral culture of the barbarians. Dublin: Four Courts, 1994.

SAID, Edward W. Orientalismo. Madrid: Edicion Libertarias, 1990.

WOLFRAM, Herwig. The Roman Empire and Its Germanic Peoples. Berkeley & Londres: University of California Press, 1997.

ZIOLKOWSKI, J. M. Fighting Words: Wordplay and Swordplay in the Waltharius. In: OLSEN, K. E.; HARBUS, A.; HOFSTRA, T. (Ed.). Germanic Texts and Latin Models. Medieval Reconstructions. Leuven- Paris: Peeters, 2001.

Downloads

Publicado

27-02-2024

Edição

Seção

Artigos